Naarmate je hond ouder wordt, merk je misschien dat hij niet meer zo energiek is als voorheen. Misschien wil hij minder graag lange wandelingen maken of komt hij je wat minder enthousiast begroeten. Ouder worden komt soms met uitdagingen – niet alleen voor ons, maar ook voor onze harige maatjes.
Het aanpassen van lichaamsbeweging voor de oudere hond kan soms een uitdaging zijn: balanceren tussen hem actief houden en voorkomen dat hij zich overbelast.
Waarom moeten we beweging aanpassen voor senior honden?
Naarmate onze honden ouder worden, verandert hun lichaam, net als bij ons. Stijfheid, gewrichtspijn en een verminderd uithoudingsvermogen zijn veelvoorkomende klachten. Meer dan 70% van de honden boven de 8 heeft last van een of andere vorm van artrose!
Stijfheid, moeite met opstaan en de auto inspringen kunnen allemaal signalen van pijn zijn, en het is cruciaal dat als eerste te onderkennen en iets aan de pijn te doen. (Over het herkennen van pijn heb ik een blog geschreven: link naar blog 21)
Voor het volgende stuk ga ik er dan ook vanuit dat je indien nodig bij de dierenarts geweest bent, en dat er maatregelen genomen zijn om eventuele pijn bij je hond aan te pakken.
Los van pijn brengt het ouder worden met zich mee dat veel dingen wat rustiger gedaan worden, net als bij de meeste mensen (bij de meesten dan, er zijn altijd uitzonderingen ☺)
Hoe herken je wanneer een hond rustiger aan moet doen?
Een van de dingen die we vaak zien is dat er langere “snuffelpauzes” genomen worden tijdens een wandeling. De tijd krijgen om te snuffelen is belangrijk voor iedere hond, maar bij een senior kunnen we soms zien dat die momenten steeds langer duren. Vooral als dat wat later in de wandeling is kan het een teken van vermoeidheid zijn.
Langzamer gaan lopen, gaan sjokken, kan ook een duidelijk signaal zijn. Het is wel belangrijk om goed op de omstandigheden te letten: sommige honden ontwikkelen een heel duidelijke mening of voorkeur voor welke route er genomen wordt, en als wij daar geen gehoor aan geven kan het tempo er ook helemaal uit gaan. Goed opletten op de omstandigheden is dan ook belangrijk om te achterhalen wat er precies gaande is!
Als je hond na een lange wandeling stijf is, kan dat ook een signaal zijn dat het teveel geweest is. Heel vaak zie je dat vooral nadat je hond een poosje geslapen heeft na de wandeling. Als hij dan stijfjes is als hij van zijn slaapplek komt kan dat een duidelijk teken zijn dat het een beetje veel geweest is. Nogmaals: dit kan ook een teken van pijn zijn, en ik ga er in deze blog vanuit dat daar aan gewerkt is.
Wat voor soort beweging is het beste voor seniorhonden?
1. Wandelingen op zachte ondergrond: beweging met minder belasting
Simpelweg wandelen blijft een van de beste vormen van beweging voor honden van alle leeftijden, en zeker voor honden met ouderdomsklachten. Voor senior honden kun je meestal beter kiezen voor kortere, frequentere wandelingen in plaats van langere tochten. Wandelen op zachtere ondergronden zoals gras of bospaden is ook makkelijker voor ouder wordende gewrichten in vergelijking met stoep of asfalt.
Hier moet ik wel weer een kanttekening maken: op het moment dat ik deze blog schrijf is het herfst, en er liggen overal in het bos wel eikels, beukennootjes en kastanjes. Dat kan een regelrechte ramp zijn voor oudere hondenvoeten, en is zeker iets om rekening mee te houden als je je route kiest.
Het is ook niet zo dat je nooit een langere wandeling zou kunnen doen. Maar als je een keer duidelijk langer dan anders loopt, neem dan de dag erna een rustdag met kortere wandeling(en) zodat de spieren en gewrichten van je oudje bij kunnen komen van de inspanning.
2. Zwemmen: fijne lichaamsbeweging voor honden met gewrichtsklachten
Zwemmen wordt vaak een “zero-impact” oefening genoemd, wat betekent dat het beweging biedt zonder belasting op botten en gewrichten. Het is ook een hele goede oefening voor het versterken van de spierkracht.
Maar ook hier weer een paar kanttekeningen:
- Overdrijf het niet. Sommige honden vinden zwemmen zo leuk dat ze het zouden doen tot ze erbij neervallen, vooral als er bijvoorbeeld ook met een bal gespeeld wordt. Mijn eigen hond Freya krijgt haar bal alleen bij het water, en wat haar betreft kan het dan ook nooit lang genoeg duren. Zij houdt geen rekening met eventuele gevolgen voor haar lijf, maar ik wel! Daarom zorg ik ervoor dat het niet te lang duurt.
- Een hond die niet regelmatig zwemt heeft minder zwemconditie dan een hond die dat wel doet, die spierkracht moet echt opgebouwd worden.
- Let goed op hoe je hond het water ingaat en er weer uitkomt. Soms is het zwemmen zelf heel fijn, maar is de kant hoog of steil en dan kan het uit het water klauteren een flinke belasting zijn.
3. Balans en coördinatie
In Nederland is het op diverse plekken mogelijk om onder begeleiding balans en coördinatie oefeningen te doen. Dat is een geweldige manier om aangepaste lichaamsbeweging te geven. Vaak is het zo dat de simpelste oefeningen het meeste effect hebben op de spierkracht en de balans van de hond. Soms kun je oefeningen ook heel makkelijk thuis doen, vooral als je dat besproken hebt met een goede instructeur.
4. Snuffeltuinen
Ook dit is op diverse plekken in Nederland beschikbaar. Het zijn speciaal ingerichte tuinen (van meestal particulieren die hier een passie voor hebben) met een scala aan dingen om aan te snuffelen en diverse ondergronden om op te lopen. De diversiteit van de aangeboden dingen stimuleert de hond om in beweging te blijven, en omdat het heel rustig gaat is de beweging low impact – de beste beweging voor oudere honden.
Daarnaast is al het gesnuffel ook heerlijke mentale stimulatie. De honden worden er meestal heel erg blij en tevreden van.
De juiste frequentie en duur bepalen
Voor senior honden geldt vaak: “minder is meer”. Kortere, frequentere wandelingen zijn meestal beter dan lange, intensieve activiteiten. Maar altijd maar hetzelfde rondje kan dan wel heel saai worden, dus varieer als het kan wel waar je loopt (als je hond dat aankan: sommige honden voelen zich veiliger als ze het vertrouwde rondje lopen).
Er is niets mis mee om de auto te nemen om naar een bos te rijden, ook al kun je geen uren meer lopen in dat bos. Zelfs al is het dan maar een kwartier, dan nog is dat voor je hond de moeite waard.
En hoe lang moet of mag die wandeling dan duren? Daar kan ik geen exact antwoord op geven. Meestal vind ik het belangrijker hoe ver er gelopen wordt. Eén van de dingen die we vaak merken in de wandelingen met een ouder wordende hond, is dat we nog wel dezelfde tijd buiten zijn maar dat de afstand die we afleggen kleiner wordt. Anders gezegd: we doen over hetzelfde rondje langer.
Een wandeling waarbij er regelmatig gesnuffeld en gekuierd wordt heeft een heel andere impact op het lichaam dan een wandeling waarbij er in flink tempo doorgestapt wordt. En hoewel ik een groot voorstander van snuffelen ben, is het voor de beweging en de spierkracht wel belangrijk om af en toe een stukje te hebben waarbij in elk geval een aantal meters doorgestapt wordt.
Voorzorgsmaatregelen voor het bewegen van oudere honden
Er zijn een paar extra voorzorgsmaatregelen waar je op moet letten.
- Wees extra voorzichtig bij warm weer: oudere honden kunnen extreme temperaturen minder goed verdragen. Kies koelere delen van de dag voor wandelingen of speelsessies.
- Zorg voor voldoende drinkpauzes: oudere honden raken sneller uitgedroogd dan jongere honden bij warm weer, dus zorg dat je water bij je hebt.
- Let op tekenen van overbelasting: hijgen, of vertragen zijn tekenen dat je hond mogelijk een pauze nodig heeft. Als hij kreupel gaat lopen is dat een alarmsignaal dat er echt iets aan de hand is. Het is beter om vroeg te stoppen dan he hond te ver te pushen.
Overleg met een professional
Nogmaals, ik ga ervan uit dat je hond nagekeken is, en dat eventuele pijn behandeld wordt.
Contact met een professional op het gebied van bewegen kan enorme meerwaarde hebben. Dat kan je dierenarts zijn, maar ook een dierfysiotherapeut kan van onschatbare waarde zijn om je hond op de juiste manier in beweging te houden. Een goede therapeut kan je oefeningen geven die je thuis kunt doen met je hond, om de spierkracht op peil te houden.
Net zoals voor ons geldt dat regelmatige oefening thuis effectiever zijn dan één keer in de zoveel tijd naar een therapeut gaan. Ook de al eerder genoemde balans en coördinatie trainers kunnen hierbij helpen.
“Luister naar je hond” blijft hierbij belangrijk. Als hondeneigenaren zien wij onze honden elke dag en voelen we vaak als eersten aan wanneer er iets niet helemaal goed zit. De onafhankelijke, deskundige blik van een professional, zoals een dierfysiotherapeut, kan dan van onschatbare waarde zijn om precies vast te stellen wat er aan de hand is. Samen kunnen de eigenaar en therapeut een sterk team vormen, gericht op het welzijn van de hond, waarbij iedere stap zorgvuldig wordt afgestemd op wat de hond nodig heeft.
Geniet van de gouden jaren
Zorgen voor een senior hond is een reis met zowel uitdagingen als kostbare momenten. Het aanpassen van de beweging is niet alleen om ze fysiek actief te houden; het gaat om verbinding maken met je hond op een manier die past bij zijn levensfase. Het is oké om de verwachtingen aan te passen. Het hoeft echt geen boswandeling van 3 uur meer te zijn om je hond gelukkig te maken: dat kan op heel veel manieren. Waar het om gaat is de verbinding, en het genieten van elkaar.
Wil je meer weten over wat je allemaal zelf voor je senior kunt doen? Daar gaat de cursus “Het Goud in Grijs” over: heel veel informatie, praktische tips en tools om de gouden jaren van je oudere hond zo mooi en gezond mogelijk te maken!
Klik hier voor meer informatie.
